Buku Fikih MTs Semua Kelas Sesuai KMA No 183 Tahun 2019

Download/Unduh Buku Fikih MTs Semua Kelas ( 7,8,9) Sesuai KMA No 183 Tahun 2019 Tentang Kurikulum PAI dan Bahasa Arab Pada Madrasah

Terhitung mulai tahun pelajaran 2020/2021, untuk pembelajaran mata pelajaran Al Quran Hadis, Akidah Akhlak, Fikih, SKI, dan Bahasa Arab jenjang MTs wajib berdasarkan kepada KMA 183 Tahun 2019 Tentang Kurikulum PAI dan Bahasa Arab Pada Madrasah.

Buku Fikih yang disajikan ini tentu saja telah sesuai dengan KMA No 183 Tahun 2019 dan disusun berdasarkan SKL, KI, dan KD terbaru. Buku teks pelajaran Fikih untuk jenjang kelas 7,8, dan kelas 9 MTs ini tersaji dalam format file PDF dan bisa diunduh secara gratis di situs Direktorat KSKK Madrasah.

Melalui laman ini, juga disediakan tautan atau link untuk mengunduh buku Fikih kelas 7,8, dan kelas 9 MTs tersebut secara mudah dan praktis.

Berikut merupakan beberapa fungsi mata pelajaran Fikih di tingkat MTs:

Untuk menanamkan nilai-nilai dan kesadaran dalam beribadah para peserta didik kepada Allah SWT.

Sebagai pedoman dalam mencapai kebahagiaan hidup baik di dunia maupun di akhirat.

Untuk membiasakan peserta didik dalam melaksanakan hukum Islam secara ikhlas.

Untuk membentuk kedisiplinan dan rasa tanggung jawab sosial di madrasah dan masyarakat.

Daftar isi

Ringkasan Buku Fikih MTs Semua Kelas (7,8,9) Terbaru

Kata Pengantar

Alhamdulillahi rabbil ‘alamin, puji syukur hanya milik Allah SWT yang telah menganugerahkan hidayah, taufiq dan inayah sehingga proses penulisan buku teks pelajaran PAI dan bahasa Arab pada madrasah ini dapat diselesaikan. Solawat serta salam semoga tercurah keharibaan Rasulullah SAW. Amin.
Seiring dengan terbitnya KMA Nomor 183 Tahun 2019 tentang Kurikulum PAI dan Bahasa Arab pada Madrasah, maka Kementerian Agama RI melalui Direktorat Jenderal Pendidikan Islam menerbitkan buku teks pelajaran. Buku teks pelajaran PAI dan Bahasa Arab pada madrasah terdiri dari; Al-Qur’an Hadis, Akidah Akhlak, Fikih, SKI dan Bahasa Arab untuk jenjang MI, MTs dan MA/ MAK semua peminatan. Keperluan untuk MA Peminatan Keagamaan diterbitkan buku Tafsir, Hadis, Ilmu Tafsir, Ilmu Hadits, Ushul Fikih, Ilmu Kalam, Akhlak Tasawuf dan Bahasa Arab berbahasa Indonesia, sedangkan untuk peminatan keagamaan khusus pada MA Program Keagamaan (MAPK) diterbitkan dengan menggunakan Bahasa Arab.

Perkembangan ilmu pengetahuan, teknologi dan komunikasi di era global mengalami perubahan yang sangat cepat dan sulit diprediksi. Kurikulum PAI dan Bahasa Arab pada madrasah harus bisa mengantisipasi cepatnya perubahan tersebut disamping menjalankan mandat mewariskan budaya karakter bangsa dan nilai-nilai akhlak pada peserta didik. Dengan demikian, generasi muda akan memiliki kepribadian, berkarakter kuat dan tidak tercerabut dari akar budaya bangsa namun tetap bisa menjadi aktor di zamannya.
Pengembangan buku teks mata pelajaran pada madrasah tersebut di atas diarahkan untuk tidak sekedar membekali pemahaman keagamaan yang komprehensif dan moderat, namun juga memandu proses internalisasi nilai keagamaan pada peserta didik. Buku mata pelajaran PAI dan Bahasa Arab ini diharapkan mampu menjadi acuan cara berfikir, bersikap dan bertindak dalam kehidupan sehari-hari, yang selanjutnya mampu ditrasnformasikan pada kehidupan sosial masyarakat dalam konteks berbangsa dan bernegara.

Pemahaman Islam yang moderat dan penerapan nilai-nilai keagamaan dalam kurikulum PAI di madrasah tidak boleh lepas dari konteks kehidupan berbangsa dan bernegara yang berdasarkan Pancasila, berkonstitusi UUD 1945 dalam kerangka memperkokoh Negara Kesatuan Republik Indonesia yang Bhinneka Tunggal Eka. Guru sebagai ujung tombak implementasi kurikulum harus mampu mengejawanantahkan prinsip tersebut dalam proses pembelajaran dan interaksi pendidikan di lingkungan madrasah.

Kurikulum dan buku teks pelajaran adalah dokumen hidup. Sebagai dokumen hidup memiliki fleksibilitas, memungkinkan disempurnakan sesuai tuntutan zaman dan imlementasinya akan terus berkembang melalui kreatifitas dan inovasi para guru. Jika ditemukan kekurangan maka harus diklarifikasi kepada Direktorat Jenderal Pendidikan Islam Kemenag RI c.q. Direktorat Kurikulum Sarana Kelembagaan dan Kesiswaan Madrasah (KSKK) untuk disempurnakan.
Buku teks pelajaran PAI dan Bahasa Arab yang diterbitkan Kementerian Agama merupakan buku wajib bagi peserta didik dan pendidik dalam melaksanakan pembelajaran di Madrasah. Agar ilmu berkah dan manfaat perlu keikhlasan dalam proses pembelajaran, hubungan guru dengan peserta didik dibangun dengan kasih sayang dalam ikatan mahabbah fillah, diorientasikan untuk kebaikan dunia sekaligus di akhirat kelak.

Akhirnya ucapan terima kasih disampaikan kepada semua pihak yang terlibat dalam penyusunan atau penerbitan buku ini. Semoga Allah SWT memberikan pahala yang tidak akan terputus, dan semoga buku ini benar-benar berkah manfaat bagi Agama, Nusa dan Bangsa. Amin Ya Rabbal ‘Alamin.

Daftar Isi Buku Fikih MTs Kelas 7 Sesuai KMA No 183 Tahun 2019

BAB 1. MENJAGA KELANGSUNGAN HIDUP MANUSIA DAN LINGKUNGAN MELALUI PENGENALAN ALAT-ALAT BERSUCI 1
A. BERSUCI 7
1. Pengertian Thaharah 7
2. Perbedaan Bersuci dan Membersihkan 7
3. Dasar Hukum Bersuci 8

B. KEDUDUKAN AIR DALAM BERSUCI 9
1. Air Sebagai Alat Bersuci 9
2. Pembagian Air di Tinjau dari Tingkatannya 9
3. Pembagian Air di Tinjau dari Hukum Penggunaannya 12

C. ALAT BERSUCI SELAIN AIR 15
1. Batu Sebagai Alat Bersuci 15
2. Menggunakan Benda Padat Selain Batu 17

D. HIKMAH DALAM PENGGUNAAN ALAT BERSUCI 18
1. Bersuci Menjaga Kelangsungan Hidup Manusia 18
2. Bersuci Menjaga Kelangsungan Ekosistem 20

E. RANGKUMAN 22

F. TUGAS 23

BAB 2. BERSUCI DENGAN CARA YANG TEPAT MENJADI HIDUP LEBIH SEHAT 26
A. NAJIS DAN TATA CARA MENSUCIKANNYA 32
1. Pengertian Najis 32
2. Dasar Hukum Perintah Bersuci 33
3. Pembagian Najis Ditinjau dari Penyuciannya 34
4. Pembagian Najis Ditinjau dari Bentuk Barangnya 36
5. Pembagian Najis Ditinjau dari Hukumnya 36
6. Tata Cara Bersuci dari Najis Dengan Air 37
B. HADATS, PEMBAGIAN, DAN TATA CARA MENSUCIKANNYA
1. Pengertian Hadats 39
2. Hadats Kecil dan Tata Cara Penyuciannya 39
3. Hadats Besar dan Tata Cara Penyuciannya 44

C. ISTINJA’ 48
1. Pengertian Istinja’ 48
2. Tata Cara Istinja’ 48

D. TAYAMUM 52
1. Pengertian Tayamum 52
2. Sebab-sebab Diperbolehkannya Tayamum 52
3. Ketentuan Khusus Tayamum 53
3. Tata Cara Tayamum 53

D. HIKMAH DALAM PELAKSANAAN BERSUCI 54
1. Menjadi Muslim Yang Sehat Bermartabat 54
2. Sehat Bermartabat Bersama Lingkungan 57

E. PENDALAMAN ISLAM WASATHIYYAH 59

F. RANGKUMAN 60

G. TUGAS 60

BAB 3. SHALAT FARDLU LIMA WAKTU SEBAGAI PEMBENTUK KARAKTER DISIPLIN 63
A. SHALAT FARDLU LIMA KALI 69
1. Pengertian Shalat Fardlu 69
2. Dasar Hukum Perintah Shalat Fardlu 70
3. Syarat Wajib dan Syarat Sah Shalat Fardlu 71
4. Perkara-Perkara Yang Membatalkan Shalat 72

B. TATA CARA PELAKSANAAN SHALAT FARDLU 74
1. Ketentuan Pelaksanaan Dalam Shalat Fardlu 74
2. Rukun Shalat Fardlu 75
3. Perbedaan Rukun Antara Laki-Laki dan Perempuan 78
4. Sunnah Hai’ah dan Sunnah Ab’adl Dalam Shalat Fardlu 79

C. HIKMAH PELAKSANAAN SHALAT FARDLU 85
1. Shalat Fardlu Menjadikan Hidup Sehat 85
2. Shalat Fardlu Membentuk Kedisiplinan Individu 87

D. PENDALAMAN ISLAM WASATHIYYAH 90

E. RANGKUMAN 91

F. TUGAS 92

BAB 4. MENGEMBANGAN NILAI-NILAI DEMOKRASI MELALUI SHALAT BERJAMA’AH 95
A. SHALAT BERJAMA’AH 101
1. Pengertian Shalat Berjama’ah 101
2. Dasar Hukum Perintah Shalat Berjama’ah 101
3. Syarat Sahnya Imam dan Makmum 103
4. Posisi Imam dan Makmum 105
5. Makmum Muwafiq dan Makmum Masbuq 107
6. Pergantian Imam 108
7. Mengingatkan Imam Yang Lupa 109

B. HIKMAH PELAKSANAAN SHALAT BERJAMA’AH 110
1. Masjid Menjadi Tempat Utama Shalat Berjama’ah 110
2. Belajar Berdemokrasi Melalui Shalat Berjama’ah 112

E. RANGKUMAN 114

F. TUGAS 115

BAB 5. MEMBENTUK PEMIMPIN YANG OPTIMIS MELALUI BERDZIKIR DAN BERDOA SETELAH SHALAT 117
A. BERDZIKIR DAN BERDOA 123
1. Pengertian Berdzikir dan Berdo’a 123
2. Dasar-Dasar Hukum Berdzikir dan Berdoa 124
3. Bacaan Dzikir dan Doa Setelah Shalat Fardlu 126
4. Tata Cara Berdzikir dan Berdoa 134

B. HIKMAH PELAKSANAAN BERDZIKIR DAN BERDOA 137
1. Menghayati Janji Allah 137
2. Hidup Optimis Melalui Berdzikir dan Berdoa 139
C. RANGKUMAN 140
D. TUGAS 141

BAB 6. BELAJAR BERTANGGUNG JAWAB MELALUI PELAKSANAAN SHALAT JUMAT 144
A. SHALAT JUM’AT 150
1. Pengertian Shalat Jum’at 150
2. Dasar-Dasar Hukum Shalat Jum’at 151
3. Syarat Sah dan Syarat Wajib Shalat Jum’at 152
4. Dua Khutbah Jum’at 155
5. Tata Cara Pelaksanaan Shalat Jum’at 158

B. HIKMAH PELAKSANAAN BERDZIKIR DAN BERDOA 161
1. Melatih Kedisiplinan 161
2. Melatih Tanggung Jawab 162
C. RANGKUMAN 165
D. TUGAS 166

BAB 7. MENSYUKURI NIKMAT ALLAH SW MELALUI SHALAT FARDHU JAMA’ DAN QASHAR 168
A. SHALAT JAMA’ 174
1. Pengertian Shalat Jama’ 174
2. Syarat Diperbolehkannya Shalat Jama’ 174
3. Dasar Hukum Shalat Jama’ 175
4. Tata Cara Pelaksanaan Shalat Jama’ 176

B. SHALAT QASHAR 177
1. Pengertian Shalat Qashar 177
2. Syarat Diperbolehkannya Shalat Qashar 177
3. Dasar Hukum Shalat Qashar 179

C. SHALAT JAMA’-QASHAR 180
1. Pengertian Shalat Jama’-Qashar 180
2. Memadukan Kriteria Diperbolehkan Jama’-Qashar 180
3. Tata Cara Jama’-Qashar 181

D. HIKMAH PELAKSANAAN BERDZIKIR DAN BERDOA 182
1. Belajar Bersyukur Melalui Shalat Jama’ dan Qashar 182
2. Bersyukur Secara Sosial 183
E. PENDALAMAN ISLAM WASATHIYYAH 184
F. RANGKUMAN 184
G. TUGAS 185

BAB 8. BELAJAR ISTIKAMAH MELALUI SHALAT FARDHU DALAM KONDISI TERTENTU 187
A. SHALAT FARDLU DALAM KONDISI TERTENTU 194
1. Pengertian Shalat Fardlu Dalam Kondisi Tertentu 194
2. Dasar Hukum Pelaksanaan 194
3. Shalat Khauf dan Tata Caranya 196
4. Tata Cara Shalat Fardlu Bagi Orang Sakit 199
5. Shalat Fardlu Di atas Kendaraan 199
6. Shalat Fardlu di Tengah Kondisi Tidak Pasti 200

B. HIKMAH SHALAT FARDLU DALAM KONDISI TERTENTU 202

1. Mengurai Karamah Dalam Shalat Fardlu Dalam Kondisi Tertentu 202
2. Beristikamah Secara Sosial 203
C. PENDALAMAN ISLAM WASATHIYYAH 203
D. RANGKUMAN 204
E. TUGAS 204

BAB 9 MENGAMALKAN NILAI PERCAYA DIRI DAN TASAMUH DENGAN SHALAT SUNNAH MU’AKKAD DAN GHAIRU MU’AKKAD 207
A. SHALAT SUNNAH MU’AKKAD 215
1. Pengertian Shalat Sunnah Mu’akkad dan Pembagiaannya 215
2. Shalat Rawatib dan Tata Cara Pelaksanaanya 215
3. Shalat Tahajjud dan Tata Cara Pelaksanaannya 217
4. Shalat Witir dan Tata Cara Pelaksanannya 218
5. Shalat Hari Raya Idul Fitri dan Tata Cara Pelaksanannya 219
6. Shalat Hari Raya Idul Adha dan Tata Cara Pelaksanaanya 221
7. Shalat Tahiyyatul Masjid dan Tata Cara Pelaksanaanya 222
8. Shalat Tarawih dan Tata Cara Pelaksanaannya 222

B. SHALAT SUNNAH GHAIRU MU’AKKAD 224
1. Pengertian Shalat Sunnah Mu’akkad dan Pembagiannya 224
2. Shalat Dhuha dan Tata Cara Pelaksanaanya 225
3. Shalat Istisqa dan Tata Cara Pelaksanaanya 226
4. Shalat Gerhana Matahari dan Tata Cara Pelaksanaanya 228
5. Shalat Gerhana Bulan dan Tata Cara Pelaksanaanya 230

C. HIKMAH SHALAT SUNNAH MU’AKKAD DAN GHAIRU MU’AKKAD 232
1. Percaya Diri Bersama Allah 232
2. Kepercayaan Diri dan Daya Juang 233
D. PENDALAMAN ISLAM WASATHIYYAH 234
E. RANGKUMAN 236
F. TUGAS 237

Daftar Isi Buku Fikih MTs Kelas 8 Sesuai KMA No 183 Tahun 2019

SEMESTER I
BAB I : SUJUD SAHWI, SUJUD SYUKUR DAN SUJUD TILAWAH 1
Kompetensi Inti 1
Kompetensi Dasar 1
Tujuan Pembelajaran 1
Peta Konsep 2
Pra Wacana/Mari, kita renungkan 2
Mari, kita mengamati! 3
A. Ketentuan Sujud Sahwi 5
1. Pengertian Sujud Sahwi 5
2. Hukum dan Dalil Sujud Sahwi 5
3. Sebab-sebab Sujud Sahwi 5
4. Tata Cara Sujud Sahwi 7
5. Hikmah Sujud Sahwi 7
B. Ketentuan Sujud Syukur 8
1. Pengertian Sujud Syukur 8
2. Hukum dan Dalil Sujud Syukur 8
3. Sebab-Sebab Sujud Syukur 9
4. Syarat dan Rukun Sujud Syukur 10
5. Hikmah Sujud Syukur 11
C. Ketentuan Sujud Tilawah 11
1. Pengertian Sujud Tilawah 11
2. Hukum dan Dalil Sujud Tilawah 12
3. Sebab-Sebab Sujud Tilawah 12
4. Syarat dan Rukun Sujud Syukur 14
5. Tata Cara Sujud Tilawah 15
6. Hikmah Sujud Tilawah 15
Lagu Religi Inspiratif 18
Uji Kompetensi 18

BAB II : DENGAN ZAKAT JIWA DAN HARTA MENJADI MENJADI BERSIH 20
Kompetensi Inti 20
Kompetensi Dasar 20
Tujuan Pembelajaran 20
Peta Konsep 21
Pra Wacana/Mari, kita renungkan 21
Mari, kita mengamati 22
FIKIH MADRASAH TSANAWIYAH KELAS VIII ix
A. Ketentuan Zakat.................................................................................................... 24
1. Pengertian Zakat ............................................................................................... 24
2. Hukum dan Dalil Zakat..................................................................................... 24
3. Mustahik Zakat ................................................................................................. 25
4. Orang yang Tidak Berhak Menerima Zakat ..................................................... 27
B. Macam-Macam Zakat .......................................................................................... 28
1. Zakat Fitrah ........................................................................................................ 28
2. Zakat Mal ........................................................................................................... 31
a. Syarat Wajib Zakat Mal................................................................................. 31
b. Macam-macam Harta yang Wajib Dizakati .................................................. 32
C. Hikmah Zakat ....................................................................................................... 35
Kisah Inspiratif........................................................................................................ 36
Rangkuman ............................................................................................................. 37
Uji Kompetensi ....................................................................................................... 38
BAB III :PUASA FARDHU DAN PUASA SUNAH...................................................... 40
Kompetensi Inti ....... ..................................... ....................................................... 40
Kompetensi Dasar ..... .................................... ....................................................... 40
Tujuan Pembelajaran ..................................... ....................................................... 40
Peta Konsep .............. ..................................... ....................................................... 41
Pra Wacana/Mari, kita renungkan .................. ....................................................... 41
Mari, kita mengamati!..................................... ....................................................... 42
A. Ketentuan Puasa ................................................................................................... 44
1. Pengertian Puasa ............................................................................................... 44
2. Syarat Puasa ...................................................................................................... 44
3. Rukun Puasa...................................................................................................... 45
4. Sunah Puasa ...................................................................................................... 46
5. Hal-Hal yang Dimakruhkan ketika Puasa......................................................... 46
6. Hal-Hal yang Membatalkan Puasa.................................................................... 47
7. Hal-Hal yang Membolehkan tidak Puasa.......................................................... 48
B. Macam-Macam Puasa .......................................................................................... 50
1. Puasa Wajib
a. Puasa Ramadhan ......................................................................................... 50
1. Pengertian dan Dalil Puasa Ramadhan................................................... 50
2. Cara Menentukan Awal dan Akhir Ramadhan....................................... 51
3. Amalan Sunah Pada Bulan Ramadhan ................................................... 52
b. Puasa Nazar................................................................................................. 53
1. Pengertian dan Dalil Puasa Nazar .......................................................... 53
2. Hukum Puasa Nazar ............................................................................... 53
c. Puasa Kafarat .............................................................................................. 53
1. Pengertian Puasa Kafarat........................................................................ 53
2. Macam-Macam Puasa Kafarat................................................................ 53
3. Amalan Sunah Pada Bulan Ramadhan ................................................... 52
2. Puasa Sunah........................................................................................................ 55
3. Puasa Haram....................................................................................................... 57
4. Puasa Makruh..................................................................................................... 58
C. Hikmah Puasa ....................................................................................................... 59
Refleksi dan Penguatan Karakter............................................................................ 58
Rangkuman ............................................................................................................. 59
Uji Kompetensi ....................................................................................................... 60
BAB IV : DENGAN I’TIKAF HATI MENJADI TENTERAM .................................. 62
Kompetensi Inti ....... ..................................... ....................................................... 62
Kompetensi Dasar ..... .................................... ....................................................... 62
Tujuan Pembelajaran ..................................... ....................................................... 62
Peta Konsep .............. ..................................... ....................................................... 63
Pra Wacana/Mari, kita renungkan .................. ....................................................... 63
Mari, kita mengamati!..................................... ....................................................... 64
A. Ketentuan I’tikaf................................................................................................... 65
1. Pengertian I’tikaf .............................................................................................. 65
2. Hukum I’tikaf.................................................................................................... 65
3. Rukun I’tikaf..................................................................................................... 66
4. Syarat I’tikaf ..................................................................................................... 66
5. Hal-Hal yang Membatalkan I’tikaf................................................................... 68
6. Hal-Hal yang Diperbolehkan Ketika I’tikaf...................................................... 69
7. Amalan-Amalan yang Dianjurkan Ketika I’tikaf.............................................. 69
B. Hikmah I’tikaf....................................................................................................... 70
Refleksi dan Penguatan Karakter............................................................................ 71
Rangkuman ............................................................................................................ 72
Uji Komtetensi ........................................................................................................ 73
Tugas Mengerjakan Proyek .................................................................................... 75
Uji Kompetensi Penialaian Akhir Semester Ganjil................................................. 76
SEMESTER II
BAB V : INDAHNYA BERBAGI DENGAN SEDEKAH, HIBAH DAN HADIAH . 83
Kompetensi Inti ....... ..................................... ....................................................... 83
Kompetensi Dasar ..... .................................... ....................................................... 83
Tujuan Pembelajaran ..................................... ....................................................... 83
Peta Konsep .............. ..................................... ....................................................... 84
Pra Wacana/Mari, kita renungkan .................. ....................................................... 84
Mari, kita mengamati!..................................... ....................................................... 85
A. Ketentuan Sedekah ............................................................................................... 86
1. Pengertian Sedekah........................................................................................... 86
2. Hukum dan Dalil Sedekah ................................................................................ 86
3. Syarat dan Rukun Sedekah ............................................................................... 87
4. Manfaat Sedekah............................................................................................... 88
B. Ketentuan Hibah................................................................................................... 89
1. Pengertian Hibah............................................................................................... 89
2. Hukum dan Dalil Hibah .................................................................................... 90
3. Syarat dan Rukun Hibah ................................................................................... 90
4. Mengambil Kembali Hibah............................................................................... 91
5. Macam-Macam Hibah....................................................................................... 92
C. Ketentuan Hadiah................................................................................................. 92
1. Pengertian Hadiah............................................................................................. 92
2. Hukum dan Dalil Hadiah .................................................................................. 93
3. Syarat dan Rukun Hadiah ................................................................................. 93
4. Manfaat Hadiah................................................................................................. 94
5. Persamaan dan Perbedaan antara Sedekah, Hibah dan Hadiah ....................... 94
Refleksi dan Penguatan Karakter...................................................................... 95
Kisah Inspiratif.................................................................................................. 96
Rangkuman ...................................................................................................... 97
Uji Kompetensi ................................................................................................. 98
BAB VI : KETENTUAN HAJI DAN UMRAH ..... ...................................................... 100
Kompetensi Inti ....... ..................................... ....................................................... 100
Kompetensi Dasar ..... .................................... ....................................................... 100
Tujuan Pembelajaran ..................................... ....................................................... 100
Peta Konsep .............. ..................................... ....................................................... 101
Pra Wacana/Mari, kita renungkan .................. ....................................................... 101
Mari, kita mengamati!..................................... ....................................................... 102
A. Ketentuan Haji ...................................................................................................... 103
1. Pengertian Haji.................................................................................................. 103
2. Hukum dan Dalil Haji....................................................................................... 104
3. Syarat Wajib dan Syarat Sah Haji..................................................................... 105
4. Rukun Haji ........................................................................................................ 105
5. Wajib Haji......................................................................................................... 110
6. Sunah Haji......................................................................................................... 112
7. Larangan Haji.................................................................................................... 112
8. Dam atau Denda................................................................................................ 113
9. Macam-Macam Haji ......................................................................................... 115
10. Tata Urutan Pelaksanaan Haji .......................................................................... 115
B. Ketentuan Umrah.................................................................................................. 118
1. Pengertian Umrah.............................................................................................. 118
2. Syarat Wajib dan Syarat Sah Umrah ................................................................ 119
3. Tata Urutan Pelaksanaan Umrah ...................................................................... 119
C. Hikmah Diwajibkannya Haji dan Umrah ......................................................... 120
Kisah Inspriratif ..................................................................................................... 123
Rangkuman ............................................................................................................ 124
Tugas Proyek........................................................................................................... 125
Uji Komtetensi ........................................................................................................ 126
BAB VII : KETENTUAN MAKANAN HALAL DAN HARAM ................................ 129
Kompetensi Inti ....... ..................................... ....................................................... 129
Kompetensi Dasar ..... .................................... ....................................................... 129
Tujuan Pembelajaran ..................................... ....................................................... 129
Peta Konsep .............. ..................................... ....................................................... 130
Pra Wacana/Mari, kita renungkan .................. ....................................................... 130
Mari, kita mengamati!..................................... ....................................................... 131
A. Ketentuan Makanan dan Minuman yang Halal ................................................ 132
1. Pengertian Makanan dan Minuman Halal......................................................... 132
2. Jenis Makanan dan Minuman yang Halal......................................................... 133
3. Manfaat Makanan dan Minuman Hahal............................................................ 106
B. Ketentuan Makanan dan Minuman yang Haram.............................................. 135
1. Pengertian Makanan dan Minuman Haram ...................................................... 135
2. Jenis Makanan dan Minuman yang Haram....................................................... 135
3. Akibat dari Mengkonsumsi Makanan dan Minuman yang Haram................... 139
C. Binatang yang Halal dan yang Haram ............................................................... 140
1. Binatang yang Halal ......................................................................................... 140
2. Binatang yang Haram ....................................................................................... 142
D. Adab Ketika Makan dan Minum ....................................................................... 144
Kisah Inspiratif ....................................................................................................... 147
Rangkuman ............................................................................................................ 148
Uji Kompetensi ...................................................................................................... 149
Uji Kompetensi Penilaian Akhir Tahun ................................................................. 152

Daftar Isi Buku Fikih MTs Kelas 9 Sesuai KMA No 183 Tahun 2019

BAB I
IKHLASUL AMAL
(PENYEMBELIHAN, KURBAN DAN AKIKAH)
A. KETENTUAN PENYEMBELIHAN .................................................................... 5
1. Pengertian Penyembelihan ................................................................................ 6
2. Syarat Penyembelihan ........................................................................................ 6
3. Rukun Penyembelihan ...................................................................................... 6
4. Macam-macam Penyembelihan ......................................................................... 9
5. Ha-hal yang harus diperhatikan dalam menyembelih ....................................... 9
6. Kewajiban dalam menyembelih......................................................................... 11
7. Hal-hal yang disunahkan dalam menyembelih................................................. 11
8. Hal-hal yang dimakruhkan dalam menyembelih.............................................. 11
9. Tata Cara Penyembelihan Binatang ................................................. 12

B. IBADAH KURBAN ............................................................................................... 13
1. Pengertian, Dalil dan Hukum Kurban............................................................... 13
2. Sejarah Singkat Ibadah Kurban......................................................................... 13
3. Ketentuan Hewan Kurban................................................................................ 15
4. Sunah-sunah dalam menyebelih Kurban............................................................ 16
5. Tata cara menyebelih Kurban............................................................................. 18
6. Hikmah Menyembelih Kurban........................................................................... 18

C IBADAH AKIKAH ............................................................................................... 19
Pengertian Akikah ............................................................................................. 19
Dalil dan Hukum Akikah.................................................................................... 20
Ketentuan Akikah.............................................................................................. 20
Hal-hal yang disunahkan terkait Akikah............................................................ 21
Hikmah disyariatkan Akikah.............................................................................. 21

D RANGKUMAN ...................................................................................................... 23
E PENILAIAN ............................................................................................................ 25

BAB II
ASH-SHIDQU FIL AQDI
(JUAL BELI, KHIYAR, QIRAD DAN RIBA)

A. JUAL BELI ................................................................................................... 33
1. Pengetian Jual beli.......................................................................................................... 33
2. Dalil dan Hukum Jual beli.............................................................................................. 33
3. Rukun Jual beli............................................................................................................... 34
4. Syarat Jual Beli............................................................................................................... 34
5. Macam-macam Jual beli................................................................................................ 34

B. KHIAR ..................................................................................................................... 42
1. Pengetian Khiar............................................................................................................. 42
2. Dalil dan Hukum Khiar................................................................................................ 42
3. Macam-macam Khiar..................................................................................................... 42
4. Manfaat Khiar............................................................................................................... 43
5. Macam-macam Jual beli................................................................................................ 44

C. QIRAD ..................................................................................................................... 45
1. Pengetian Qirad............................................................................................................ 45
2. Dalil dan Hukum Qirad ......................................................................... 45
3. Rukun Qirad.............................................................................................................. 46
4. Syarat qirad.............................................................................................................. 47
5. Larangan bagi Orang yang menjalankan Qirad........................................................ 47
6. Bentuk-bentuk Qirad................................................................................................ 47
7. Beberapa Ketentuan dalam Qirad............................................................................. 48
8. Manfaat Qirad............................................................................................................ 48
9. Hikmah Qirad............................................................................................................. 49

A. Riba
1. Pengertian Riba...........................................................................................................49
2. Hukum Riba...........................................................................................................,,,,,,49
3. Jenis-jenis Riba...........................................................................................................50
4. Cara menghindari Riba................................................................................................51
5. Hikmah diharamkan Riba...........................................................................................51
BAB III AL INTIFA’ FIL AQDI ( ARIYAH (PINJAM MEMINJAM) DAN WADI’AH
(TITIPAN)
A. PINJAM MEMINJAM( ARIYAH)
1. Pengertian Ariyah...........................................................................................................59
2. Dasar Hukum Ariyah.........................................................................................................59
3. Hukum Ariyah...........................................................................................................,,,,,,,60
4. Rukun Ariyah....................................................................................................................61
5. Syarat Ariyah...................................................................................................................62
6. Macam-macam ariyah.......................................................................................................62.
7. Hak dan Kewajiban Mu’ir dan Musta’ir..........................................................................62
8. Hal-hal yang perklu diperhatikan dalam Ariyah...............................................................62
B. WADI’AH...........................................................................................................
1. Pengertian Wadi’ah..................................................................................................65
2. Dasar Hukum Wadi’ah.................................................................................................65
3. Rukun Wadi’ah.........................................................................................................66..
4. Syarat Wadi’ah..........................................................................................................66.
5. Hukum menerima Titipan (Wadi’ah) ........................................................................66
6. Macam-macam wadiah................................................................................................67
7. Jenis Barang Titipan....................................................................................................68
8. Mengganti Wadi’ah.....................................................................................................68
BAB. IV. HUTANG PIUTANG, GADAI DAN HIWALAH.
A. Hutang Piutang
1. Pengertian Hutang Piutang................................................................................. 79
2. Dasar Hukum Hutang Piutang.............................................................................79
3. Hukum Hutang Piutang......................................................................................79
4. Ketentuan Hutang Piutang.................................................................................80
5. Adab Hutang Piutang.........................................................................................81
6. Hikmah Hutang Piutang......................................................................................83
B. Gadai
1. Pengertian Gadai........................................................................................ 83
2. Hukum Gadai...............................................................................................83
3. Rukun dan Syarat Gadai................................................................................84
4. KetentuanUmum gadai.....................................,,,.........................................84
5. Pemanfaatan Barang Gadai............................,,,...........................................85
6. Biaya perawatan Barang Gadai....................,................................................85
7. Pelunasan Hutang dengan barang Gadai......................................................86
8. Hikmah Gadai...............................................................................................86
C. HIWALAH
1. Pngertian Hiwalah........................................................................................87
2. Dasar Hukum Hiwalah...................................................................................87
3. Rukun Hiwalah.............................................................................................88
4. Jenis Hiwalah................................................................................................88
5. Syarat Hiwalah.............................................................................................89
6. Konsekuensi Hiwalah..................................................................................90.
7. Masa berakhirnya Hiwalah...........................................................................90.
8. Hikmah Hiwalah..........................................................................................90
BAB V. SEWA MENYEWA (IJARAH) DAN UPAH
A. SEWA MENYEWA (iJARAH)
1. Pengertian Ijarah................................................................................99
2. Dasar Hukum Ijarah.............................................................................99
3. Rukun Ijarah.......................................................................................100
4. Syarat-syarat Ijarah..............................................................................101
5. Masa berlaku akad Ijarah....................................................................101
6. Macam-macam Ijarah........................................................................102
7. Hikmah Ijarah.......................................................................................102
B. UPAH
1. Pengertian Upah..................................................................................103
2. Hukum Upah.........................................................................................103
3. Rukun dan Syarat Upah mengupah.......................................................104
4. Tata cara Pembayaran Upah.................................................................104
5. Hak UpahSaat barang Rusak..................................................................104
6. Hikmah disyariatkan Upah.....................................................................105
BAB VI. PENGURUSANJENAZAH DAN Harta WARI
A. Pengurusan Jenazah
1. Memandikan Jenazah....................................................................................117
2. Mengkafani jenazah.......................................................................................120
3. Menyalati Jenazah.........................................................................................122
4. Menguburkan Jenazah.....................................................................................125
5. Hikmah Pengurusan Jenazah...........................................................................127
6. Ta’ziyah............................................................................................................127
7. Ziarah
Kubur...................................................................................................................129
B. Harta Waris
1. Pengertian waris.............................................................................................131
2. Dasar HukumWaris ........................................................................................131
3. Rukun dan Syarat mewaris..............................................................................132
4. Sebab-sebab menerima dan tidak Menerima harta waris................................132
5. Golongan Ahli Waris.......................................................................................132
6. Hikmah Waris..................................................................................................134